KOPLOPERS IN DE ZORG // Er is veel kennis en ervaring te vinden onder bestuurders in de zorg. Om deze kennis te verzamelen en delen interviewt Jaap Jan Brouwer van Koplopers in de Zorg bestuurders in de zorg voor de serie Koplopers Top 50. Zo ontstaat een sectorbreed beeld van de belangrijkste thema’s en de wijze waarop bestuurders daarop inspelen.
Organisatie: Trajectum
Bestuurder: Evert Jan van Maren
Trajectum biedt professionele en wetenschappelijk onderbouwde behandelingen aan cliënten met een lichte verstandelijke beperking en onbegrepen, risicovol gedrag, al dan niet met een forensische achtergrond. Het betreft cliënten binnen de driehoek GGZ – GHZ – Forensische Zorg. Trajectum wil met deze behandeling bereiken dat cliënten beter in staat zijn om op een verantwoorde en aanvaardbare manier te kunnen functioneren in de maatschappij. Trajectum organiseert dit in een netwerk van hulpverleningsvormen, zowel binnen de eigen organisatie als in goede samenwerking met andere organisaties.
Wat zijn op het ogenblik de belangrijkste onderwerpen die in de sector spelen?
Er speelt op dit ogenblik een groot aantal onderwerpen op diverse terreinen. Voor ons is een van de belangrijkste thema’s de arbeidsmarkt: goede medewerkers krijgen en houden. Steeds meer medewerkers kiezen voor een ZZP-status. In eerste instantie waren dat alleen de psychiaters, nu kiezen ook steeds meer psychologen voor een dergelijke status. Het gevolg is steeds wisselende medewerkers, terwijl de doelgroep vooral vanuit de relatie benaderd dient te worden; dit draagt niet bij aan het herstel. Meer in het algemeen is de vraag aan de orde hoe medewerkers beter te binden zijn aan de organisatie. De arbeidsmarkt in de hele zorgsector is krap. Als een van de antwoorden op deze problematiek zal P&O zich dienen te ontwikkelen tot strategisch Human Resource Management.
We verwachten dat de krapte op de arbeidsmarkt niet op afzienbare zal verminderen. De ‘war for talent’ waar al jaren over gesproken wordt, is inmiddels realiteit. Deze ontwikkelingen maken dat de grote uitdaging voor de toekomst is om dezelfde goede kwaliteit zorg te blijven leveren met minder mensen. Middelen die dit mogelijk kunnen maken zijn bijvoorbeeld beeldbellen en het inzetten smartphones, met andere woorden het inzetten van technologie als middel ter ondersteuning. Dit type innovaties kent echter een aantal knelpunten: de projecten stoppen meestal als de subsidie stopt en er is vaak weerstand bij de medewerkers om met deze nieuwe technologieën aan de slag te gaan. Een van de achterliggende redenen is dat de opleidingen nog steeds op een wat oudere leest geschoeid zijn en te weinig aandacht besteden aan nieuwere vormen van hulpverlening. De uitdaging is om deze wijze van denken, deze mindset bij de medewerkers te veranderen. De ervaring leert dat cliënten er meestal wel voor openstaan, en het omarmen.
ICT neemt een steeds belangrijker plaats in binnen Trajectum. Het krijgt ook meer en meer een strategisch positie en ondersteunt de primaire processen en bedrijfsprocessen. Trajectum krijgt dankzij de inzet van ICT ook steeds meer vat op strategisch relevante informatie als ontwikkelingen binnen de doelgroep, het klantproces en de kosten en opbrengsten daarvan. Daarnaast willen we ICT inzetten als middel in het primaire proces zelf, dus in de directe zorg, om regie richting de client te brengen en op deze wijze daadwerkelijk rondom de client te gaan organiseren. Dat vergt bij de doelgroep van Trajectum natuurlijk allerlei specifieke maatregelen, maar er is geen intrinsieke reden waarom we dit bij onze doelgroep niet zouden gaan toepassen.
Hoe zou u de positie van uw organisatie in de sector willen omschrijven?
Trajectum zit in het topje van de driehoek Forensische/GGZ-/GHZ-problematiek: het zijn de meest problematische cliënten die niet goed in de huidige systemen passen. Er is moeilijk regie op deze groep te krijgen die vanuit verschillende expertisevelden moet worden benaderd en bovendien vanuit diverse financieringsstromen wordt betaald. Trajectum is een organisatie die bij uitstek binnen netwerken met Justitie, GGZ- en GHZ-organisaties opereert: zij moet een partner voor de partijen in deze netwerken zijn. Doordat je aan de ene kant regie wilt houden en goede zorg wilt leveren en aan de andere kant afhankelijk bent van verschillende financieringsstromen, is een goede inrichting van de backoffice van groot belang. Als dit niet op orde is, loopt een en ander op allerlei plaatsen in het honderd.
Welke aansprekende innovaties hebben de afgelopen periode gespeeld?
We zijn voortdurend bezig met innovaties die vaak interessante mogelijkheden bieden. Zo hebben we het werken met virtual reality geïntroduceerd, waarbij er onder gecontroleerde omstandigheden allerlei situaties kunnen worden nagebootst. Verder wordt vanuit Trajectum professor dr. Robert Didden, hoogleraar orthopedagogiek, leren en ontwikkelen, gefinancierd. Zijn onderzoeksgebied is het ontwikkelen van aantoonbaar werkzame interventies. De uitdaging voor ons is hierbij tweeledig: enerzijds de koppeling van de theorie aan de praktijk door toetsing, anderzijds het zorgen voor de verspreiding van deze methodieken binnen onze organisatie en de aan onze organisatie verbonden netwerken.
Een andere innovatie is de al eerder genoemde ICT: we kijken welke data ertoe doet en op welke wijze ze te ontginnen zijn, naast het optimaliseren van de ICT voor zowel het primair proces als de backoffice.
Welke leerpunten hebben deze innovaties opgeleverd
De leerpunten van de afgelopen jaren zijn dat het opschalen van innovaties altijd weer een uitdaging is, evenals het meekrijgen van de medewerkers in het veranderen van de mindset. Daar zal ook veel van onze aandacht de komende jaren naartoe gaan.
Welke kennis zou uw organisatie graag willen delen?
Trajectum is gezien zijn gespecialiseerde doelgroep typisch een organisatie die gericht is op het delen van inhoudelijke kennis over deze doelgroep met anderen. Daar zijn we goed in en we kunnen een breed scala aan erkende interventies bieden. Deze kennis over de doelgroep is over de jaren heen opgebouwd en zit in het DNA van Trajectum. Dat wat we kunnen vangen in erkende interventies delen we, waarbij we ondertussen alweer aan het innoveren zijn in het behandelen, bejegenen en beveiligen bij onze doelgroep. We blijven zo aan het front staan van alle nieuwe ontwikkelingen bij deze doelgroep.
Wat vindt u de belangrijkste uitdagingen voor de komende periode?
De belangrijkste uitdagingen zijn al eerder genoemd: het vinden en verbinden van personeel aan de organisatie. Daarnaast op creatieve wijze kijken of we met behulp van technologie onze zorgprocessen zo in kunnen richten dat we met minder mensen – gezien de krapte op de arbeidsmarkt – toch de kwaliteit van zorg kunnen blijven bieden die we nu ook bieden, want dat is het uiteindelijke doel. Technologie kan daarbij een goed middel zijn.
Welke ambities heeft uw organisatie voor de komende periode?
We willen dé partner zijn voor de mensen in het topje van de driehoek, die kwalitatief hoogwaardige zorg levert, en we willen een betrouwbare partner zijn in onze netwerken. We willen een aantrekkelijke werkgever worden en blijven waar mensen zich met hart en ziel inzetten voor onze mooie doelgroep. We willen topkwaliteit bieden in de behandeling en dit ook naar buiten laten weten. Daarnaast is onze ambitie dat alle randvoorwaarden, zoals ICT, binnen de organisatie goed op orde zijn om zaken excellent te regelen achter de schermen, zonder dat de mensen die het dagelijks werk doen daar last van hebben.
Met welke resultaten bent u tevreden?
We zijn tevreden als wanneer het ergens in den lande moeilijk wordt, men denkt ‘laten we Trajectum voor dit probleem bellen’. We zijn dan de erkende autoriteit en partner in de sector op basis van kwaliteit en bekendheid.
